Artikel De Gelderlander, 27 juni 2014

Iris, een meisje van zestien uit Batenburg, liep ernstig hersenletsel op bij haar geboorte. Met als gevolg dat ze zo goed als niets kan: niet praten, niet eten, zelfs niet kruipen of iets vastpakken. „Ze zit opgesloten in haar eigen lichaam”, zegt haar vader Guido van den Boom.
Iris gaat elke dag naar De Kom, een school in Druten waar ruim tweehonderd kinderen met een verstandelijke of, zoals Iris, meervoudige beperking zitten. Ze heeft daar een zogeheten Adremo-rolstoel. Daarvoor is geen handbediening nodig. Iris stuurt de rolstoel met behulp van de hoofdsteun. Haar hoofd- en nekspieren kan ze namelijk wel tot op zekere hoogte gecontroleerd bewegen.
Voordat ze die Adremo-rolstoel had, kon Iris alleen liggen of ingegespt in een stoel zitten. Nu kan ze zich zelfstandig verplaatsen. „We dachten altijd dat Iris helemaal niets kon”, vertelt haar vader. „Maar met die Adremo-stoel zag je dat ze zich begon te concentreren en dat ze wél wat kon. Dat was een van de meest emotionele momenten in ons leven. Onze dochter is sindsdien veel communicatiever en vrolijker. Zij is uit haar schulp gekropen.”

Twee dagdelen in de week gaat Iris samen met vier andere tieners met een meervoudige beperking naar het Adremo-klasje in de gymzaal van De Kom. Ondere begeleiding van drie therapeuten en een een leerkracht oefenen ze dan met hun speciale rolstoel. er is ook een logopediste bij omdat de vijf niet alleen rijden, maar ook een op de rolstoel aangesloten spraakcomputer bedienen.
Zo’n computer heeft een beeldscherm met icoontjes. Sommigen navigeren op dat scherm door links danwel rechts tegen de hoofdsteun te drukken. De hoofdsteun functioneert dan in feite als een computermuis. Anderen, onder wie Iris, bedienen de apparatuur door hun ogen te fixeren op een van de icoontjes. De spraakcomputer vertelt dan wat het kind dat zelf niet kan spreken wil zeggen.
In het Adremo-klasje laat Jennifer van zeventien met behulp van logopediste Jessie Hofman zien wat ze zoal kan met haar spraakcomputer. Op de vraag hoe haar vader heet, klikt ze met haar hoofd naar een van de 25 familieportretten op het scherm. Vervolgens vindt ze met behulp van de hoofdsteun de foto van haar vader. Waarna de computer ‘Mijn vader heet Ruben’ zegt.
„Deze kinderen begrijpen veel meer dan je denkt”, zegt fysiotherapeut Geert Cöp. „En met deze apparatuur kunnen ze nu ook duidelijk maken wat ze willen. Dat brengt een leerproces op gang. Doordat je hen de mogelijkheid geeft zich te uiten, voorkom je bovendien dat ze gefrustreerd raken door onbegrip en dat ze zich in zichzelf terugtrekken of zich verveldn gaan gedragen.”
Wanneer de kinderen in een Adremo-rolstoel eenmaal geleerd hebben hoe ze zich met hun rolstoel van de ene plek naar de andere kunnen begeven, en al helemaal als ze met behulp van de spraakcomputer kunnen communiceren, gaat er een wereld voor hen open. „Eindelijk kunnen ze dan zelf iets beslissen”, zegt Cöp, „kunnen ze aan anderen laten zien wie ze zijn.”{Koptekst}
Kinderen met een zware handicap leren in Druten voor het eerst zelf iets te beslissen.

Rolstoelers krijgen een buitenspeelplaats

DRUTEN. De Lionsclub Maas & Waal voert actie om bij zmlk- school De Kom in Druten een buitenspeel- en oefenplaats aangelegd te krijgen voor kinderen die in een Adremo-rolstoel rijden. Er is ongeveer 75.000 euro nodig voor die speelplaats, die al een naam heeft: De Leeuwenkuil.
Met een eerste actie, een diner in Slot Doddendael, haalden de Lions al 10.000 euro op. Acties op scholen en donaties zorgden voor eenzelfde bedrag. De Lions hopen eind dit jaar voldoende geld bijeen te hebben om met de aanleg te kunnen beginnen.
Van Ooijen Hoveniers uit Appeltern maakte al een gratis plan voor de buitenspeelplaats. De Lions hopen dat meer ondernemers uit de regio De Leeuwenkuil in natura willen sponsoren. „Bedrijven zouden kunnen aanbieden om gratis zand te storten of klinkers te leggen”, zegt Guido van den Boom, president van de Lionsclub en tevens vader van een ernstig gehandicapt meisje in een Adremo-rolstoel.
De speciale rolstoelen die zijn dochter Iris en vier andere tieners op De Kom gebruiken, geven deze kinderen voor het eerst in hun leven de vrijheid om zich van de ene naar de andere plek te begeven en te communiceren. Het gebruik ervan vergt echter veel oefening. Daarom zou er een oefenplek bij de school moeten komen. Het geld daarvoor heeft De Kom niet. „En op de persoonsgebonden budgetten teruggrijpen gaat ook niet meer”, zegt Van den Boom. „Die staan zwaar onder druk. Daarom doen we het zo.”
De Leeuwenkuil is behalve als veilige oefenplaats vooral ook als speelplek bedoeld, vertelt Marijke Huibers, leidster van het paramedisch team op De Kom en coördinator van het buitenspeelplaatsproject. „Net als andere kinderen moeten deze tieners zelfstandig buiten kunnen spelen.”
Daarom wordt De Leeuwenkuil aangekleed met onder meer een rolstoelwipbrug, een ‘bubble- wall’ en een schommel in de vorm van een vogelnest. „Zodat de kinderen alle zintuigen op een prettige wijze kunnen prikkelen.”

Speciale rolstoelen met een spraakcomputer

• Adremo-rolstoelen zijn rolstoelen voor mensen met een meervoudige beperking, die geen gewone rolstoel met een handpookje kunnen bedienen. De gebruikers besturen ze met hun hoofd (door links of rechts tegen de hoofdsteun te drukken) en met voetpedalen.
• De Adremo-rolstoelen kunnen worden uitgerust met een spraakcomputer en andere communicatieapparatuur.
• Adremo is een product van fysiotherapeut Jos van der Veldt van Adremo Revalidatietechniek in Gorredijk.
• De Kom, een regionale, in Druten gevestigde school voor kinderen met een verstandelijke of (ernstig) meervoudige beperking, heeft al meer dan tien jaar ervaring met de Adremo-rolstoelen. Er is een speciaal klasje waar momenteel vijf tieners in zo’n rolstoel inzitten.
• De Lionsclub Maas & Waal zamelt geld in voor een oefen- en speelplaats bij De Kom voor de kinderen met zo’n speciale rolstoel. Er is ongeveer 70.000 euro nodig.
• Wie mee wil helpen de buitenspeelplaats te realiseren, kan contact opnemen met Ton Vergoossen (06-45155231).